Voorzichtige hervormer Abdullah overleden

23 januari 2015

Koning Abdullah bin Abdul Aziz van Saoedi-Arabië is vrijdag overleden. De circa negentigjarige vorst bezweek aan de gevolgen van een longontsteking, meldden Saoedische media. Zijn opvolger is zijn halfbroer Salman.

Abdullah had al geruime tijd gezondheidsproblemen. In 2012 wees hij halfbroer Salman aan tot opvolger. Salman is 79 jaar en had eerder al taken overgenomen van de koning. In maart van het afgelopen jaar werd de jongste halfbroer van Abdullah en Salman, prins Muqrin, tot tweede in de lijn van troonopvolging aangewezen.

Deze ongebruikelijke stap wijst mogelijk op gezondheidsproblemen van Salman. Het land handhaaft hoe dan ook de pro-westerse koers en blijft veel olie uitvoeren ondanks de relatief lage olieprijzen.

Nieuwe generatie

Een nieuwe generatie prinsen krijgt nog geen kans koning te worden. Muqrin is 'slechts' 69 jaar. Abdullah, Salman en Muqrin zijn kinderen van de stichter van Saoedi-Arabië, Abdelaziz bin Saoed (1876-1953). De koninklijke familie in Saoedi-Arabië telt vele honderden prinsen, die kleinzoon van de stichter van het rijk zijn en van wie er een aantal het koningschap ambieert.

Het koningschap is van de stichter overgegaan op diens tweede zoon Saoed en vervolgens op jongere halfbroers. Abdullah nam eind 1995 de taken over van zijn door een beroerte getroffen halfbroer koning Fahd en werd in 2005 officieel koning. Hij gold als oprecht vroom en was een zeer voorzichtig hervormer. Behalve bij de verbouwing van de heiligste plaats van de islam, Mekka, dat tijdens zijn regering rigoureus op de schop is gegaan en in een 'Mekkahattan' is veranderd.

De veranderingen in het land zijn niet alleen een hobby van Abdullah. De terroristische aanslagen in het noordoosten van de VS in 2001 wierpen pijnlijk voor het voetlicht dat Saoedi-Arabië een vruchtbare bodem is voor soennitische extremisten, die met steeds meer geweld tekeer gaan, onder meer in het buurland Syrië. De familie regeert absoluut, maar met de zegen van de ultrapuriteinse geestelijkheid. De afgelopen tien jaar is onder Abdullah begonnen de macht van die geestelijkheid in te perken.