Uiteenlopende staatsieportretten voor Koning
17 januari 2014
Koning Willem-Alexander heeft zijn nek uitgestoken. Hij heeft zich niet persoonlijk bemoeid met de selectie van de kunstenaars die een staatsieportret van hem mogen maken. Die opdracht kreeg het Mondriaan Fonds en donderdagavond werd in het Rijksmuseum in Amsterdam het resultaat getoond.
De koning had de 3 uitgekozen schetsontwerpen al gezien, zo vertelde Fonds-directeur Birgit Donker, maar hoe hij erop reageerde verklapte ze niet. ''Hij heeft de keuze helemaal overgelaten aan het expertcomité", vertelde ook curator Wilma Sütö van het Stedelijk Museum in Schiedam, die mede de keuze maakte uit inzendingen van 12 van tevoren uitgekozen kunstenaars. ''De koning had het ook zelf kunnen bepalen, dat heeft hij niet gedaan."
De 3 uitverkoren kunstenaars zijn Iris van Dongen, Rineke Dijkstra en Femmy Otten. Zij gaan hun ingeleverde ontwerpen nu uitwerken en in de loop van het jaar is het eindresultaat te koop. Niet alleen voor gemeenten en overheidsinstellingen, maar ook voor particulieren. Dan zal ook blijken welke van de 3 portretten het meest in de smaak zal vallen. In 1995 bijvoorbeeld bleek een kleurig staatsieportret van koningin Beatrix van de hand van Carla Rodenberg zo populair dat er een extra oplage van gemaakt moest worden.
Niet gemakkelijk
De 12 kunstenaars, die voor hun werk elk 5000 euro kregen, hadden het niet gemakkelijk, zo stelde Donker. Ze hadden slechts 8 weken de tijd tussen het krijgen van het verzoek en het inleveren van de schets. Ze hadden ook geen kans om de koning persoonlijk te ontmoeten en moesten werken van foto's uit het publieke domein. Alleen Dijkstra had een kleine voorsprong. Zij had Willem-Alexander vorig jaar mei al gefotografeerd ten behoeve van de koningspostzegels.
De 3 'winnaars' toonden zich blij met de opdracht. ''Het is heel bijzonder dit te kunnen doen", aldus de Amsterdamse Femmy Otten. ''Het is een grote eer dat ik de koning mag fotograferen", meende de Limburgse fotograaf Rineke Dijkstra. Ze had goede herinneringen aan de eerdere ontmoetingen. ''Hij was heel vriendelijk, heel aardig en heel open en legde zijn dochters uit wat een ouderwetse camera ik had."
Officieus staatsieportret
De ontwerpen waren zeer divers en niet alle gevallen wat in een rechtszaal of ministerie verwacht zou kunnen worden. De jongste deelnemer was de in Teheran geboren Sam Samiee (25), die een heel vrolijk staatsieportret maakte van een koning met wapperende kuif. Hans Broek zette de koning neer in een soort pullover, en Emo Verkerk plaatste hem in een spiegel. De niet uitverkoren werken blijven eigendom van de kunstenaars, en kunnen via hen alsnog ergens een plek vinden als officieus staatsieportret.
Tot 15 april zijn de schetsontwerpen te zien in het Rijksmuseum in Amsterdam.
