Staatsieportretten Willem-Alexander onthuld
24 april 2014
Koning Willem-Alexander heeft zijn eerste officiële staatsieportretten. In de Kunstzaal van Paleis Het Loo heeft minister Jet Bussemaker van Cultuur donderdag portretten onthuld die zijn gemaakt door Iris van Dongen, Rineke Dijkstra en Femmy Otten. "De portretten staan in een rijke traditie", aldus Bussemaker. Het werk noemde ze "monumentaal en hoogwaardig."
De drie werden begin dit jaar door het Mondriaan Fonds verkozen uit 12 kunstenaars om de staatsieportretten te maken. Koning Willem-Alexander heeft voor alle drie apart geposeerd. De kunstenaars hadden 3 maanden om hun portret te maken.
De originelen blijven voorlopig op Het Loo, dat ze in bruikleen heeft gekregen en tot na de zomer ook tentoonstelt. De reproducties kunnen worden besteld voor bijvoorbeeld rechtbanken, ministeries en andere overheidsgebouwen.
Femmy Otten, Staatsieportret Koning Willem-Alexander, 2014 © RVD
Femmy Otten (Amsterdam, 1981) bouwde haar schilderij van de Koning op uit verschillende dunne olieverflagen op een gladgeschuurd wit linnen doek. In haar portret brengt zij de Koning in harmonie met zijn functie, waarbij op subtiele wijze wordt verwezen naar historische elementen. De achtergrond is geïnspireerd op de stof, waarmee de troon in de Ridderzaal is bekleed. De patronen onderaan het portret bekleden een rituele functie. De motieven benadrukken de platheid van het doek, de snijlijnen leiden naar het rechteroog van de Koning. Het vluchtpunt en het onderwerp van het schilderij vallen hierdoor samen.
Iris van Dongen, Staatsieportret Koning Willem-Alexander, 2014 © RVD
Iris van Dongen (Tilburg, 1975) baseerde haar tekening van pastel, gouache en geperst houtskool op foto’s die zij van de Koning maakte met sterk zijlicht, zodat de ene helft van zijn hoofd in het licht staat en de andere kant in de schaduw blijft. Van Dongen maakte eerst twee schetsontwerpen vanuit verschillende standpunten: een waarop de Koning de beschouwer vriendelijk aankijkt en een formeel portret in een statiger pose. In de definitieve versie zijn beide benaderingen samengekomen.
De Koning is weergegeven tegen een abstracte achtergrond. Het hoofd van de Koning, zijn handen en de pochet vormen samen een driehoek van lichte elementen die zijn donkere pak ritmisch onderbreken.
Rineke Dijkstra, Staatsieportret Koning Willem-Alexander, 2014 © RVD
Rineke Dijkstra (Sittard, 1959) maakte een foto waarbij zij er naar gestreefd heeft de ontspannen en vriendelijke kant van de Koning als mens in overeenstemming te brengen met de autoriteit die hij in zijn functie uitstraalt als symbool dat boven de partijen staat. De blik is daarbij doorslaggevend. De subtiele draaiing in de figuur roept herinneringen op aan de portretten van de grote meesters uit de Gouden Eeuw. De aankleding van het portret is sober gehouden: donkergrijze achtergrond, donkerblauw pak, donkerrode stropdas, wit hemd: samen de kleuren van de Nederlandse vlag.
