Onthullingen over Bernhards geheime Afrika-operatie
11 mei 2015
Oog om oog, tand om tand. Dat is ongeveer de mentaliteit waarmee prins Bernhard in de jaren '80 de strijd aanging tegen de jacht op neushoorns. Al langer was bekend dat de prins hoogstpersoonlijk verantwoordelijk was voor de financiering van een gewelddadig project tegen deze vorm van stroperij, Operatie Lock genaamd. Nu zijn echter ook uit eerste hand details naar buiten gekomen. In Zuid-Afrika presenteerde John Hanks maandag een boek, waarin hij onder meer uit de school klapt over Bernhards bemoeienis bij Operatie Lock.
In 1987 ontmoetten prins Bernhard en de Britse bioloog en dierenbeschermer John Hanks elkaar om de illegale handel in neushoornhoorns te bespreken. Hanks was op dat moment het hoofd van het Wereld Natuur Fonds (WNF) in Afrika. Bernhard had binnen het WNF een hoge status als mede-oprichter en eerste voorzitter van de organisatie (tussen 1962 en 1976). Met Hanks was hij het al snel eens dat de agressieve jacht op neushoorns met dezelfde vorm van agressie moest worden aangepakt. Anders dreigde de neushoorn door de jacht en handel in ivoor uit te sterven.
Hanks onderhandelde over de opzet van Operatie Lock met Sir David Stirling, de oprichter van de Britse commando-eenheid SAS die inmiddels een bedrijf had opgezet in privébeveiliging. Dit bedrijf, KAS Enterprises, leverde het personeel voor Operatie Lock. Prins Bernhard zorgde voor het benodigde geld. Dat zou hij in 1988 bijeen hebben geschraapt met de veiling van twee schilderijen uit de privécollectie van de Oranjes. Volgens het tijdschrift de Groene Amsterdammer ging het om De Heilige Familie van de Spaanse meester Murillo en het aan de Italiaanse Elisabetta Sirani toegeschreven De Verkrachting van Europa. De opbrengst bedroeg meer dan anderhalf miljoen gulden en ging in zijn geheel naar Operation Lock.
De organisatie richtte een hoofdkwartier in het Zuid-Afrikaanse Johannesburg op, waarvandaan ook omringende landen als Namibië, Zambia, Botswana, Swaziland en Mozambique werden bereikt. Het plan was om rangers te trainen, met undercover-operaties handelaren op heterdaad te betrappen en zelfs de leiders te vermoorden die achter de handel in ivoor zaten. Het plan was vanaf het begin controversieel, vooral ook omdat het in de jaren '80 gebeurde in samenwerking met het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. In naam van het WNF zouden, zo beweerden boze tongen, inwoners van townships zijn vermoord. Toen het nieuws uitlekte, ontkende het WNF alle betrokkenheid en moest John Hanks het veld ruimen.
In het (Engelstalige) boek Operation Lock and the War on Rhino Poaching (Operatie Slot en de Oorlog tegen Neushoornjacht) vertelt John Hanks nu het verhaal achter deze explosieve gebeurtenissen, 25 jaar geleden. Hij heeft alle informatie en documenten om te onthullen wat er echt gebeurde. Het boek gaat ook over de vloedgolf aan neushoornjacht van de afgelopen jaren en Hanks levert krachtige en controversiële kritiek op het huidige beleid ten opzichte van de stroperij.
Meer over het boek is te vinden op de website van uitgever Zebra Press.
