9 koninklijke termen uitgelegd

18 januari 2021

Van geloofsbrief tot koning-emeritus, de termen die je allemaal weleens voorbij ziet komen, maar waarvan je wellicht niet exáct weet wat ze betekenen. Kun jij morgen mooi indruk maken op je huisgenoten.

Het is ook een wereld op zich. Die van de royals. Etiquette, titels, regels, staatstoelages en formele kleding. Ze maken het allemaal mee en door. Wij zetten 9 van de meest voorkomende royal woorden op een rijtje. Termen die je links en rechts leest en waarvan je ooit de klok hebt horen luiden, maar niet helemaal weet waar de klepel hangt.

1. Koning-emeritus: een toevoeging om aan te geven dat een koning inmiddels geen zittend koning meer is. Hier kan voor worden gekozen, zoals bijvoorbeeld bij Juan Carlos van Spanje werd gedaan, soms wordt een koning of koningin na aftreden/pensionering ook een prins of prinses. Emeritus is een eretitel.

2. Geloofsbrief: je zag de term eerder vandaag nog voorbijkomen in ons artikel over Willem-Alexander en de ambassadeurs. Een geloofsbrief is een schriftelijk bewijs dat iemand bevoegd is bevonden om een bepaalde functie uit te mogen oefenen. Vaak bevat het ook (een samenvatting van) de goede voornemens en intenties van diegene. In Nederland bieden (nieuwe) buitenlandse ambassadeurs en consuls hun geloofsbrieven aan, aan de koning.

3. Hertog: een hoge adellijke titel, maar soms ook een vorstelijke titel. De ‘zwaarte’ van de titel kan per land en per hertog(in) enorm verschillen. In Nederland komt de titel hertog niet langer voor in adellijke lijnen.

4. Inhuldiging: de ceremonie waarbij een man of vrouw tot koning of koningin gekroond wordt. In ons land gebeurde dat het meest recent in april 2013, toen Willem-Alexander het stokje overnam van Beatrix. Beatrix voert vanaf dat moment de titel prinses (zie term 1). De term inhuldiging gaat samen met de term beëdiging, want dat is onderdeel van het proces.

5. Queen Mum: we steken even het water over, je hoort de term Queen Mum (koningin moeder) weleens. Volgens de Engelse woordenboeken is het letterlijk de moeder van de nú zittende (koning of) koningin. In de praktijk wordt met deze woorden meestal de moeder van de huidige koningin van het Verenigd Koninkrijk bedoeld, zij heette ook Elizabeth. En leefde van 1900 tot 2002.

6. Staatstoelage: ook wel uitkering(en) genoemd. Het zijn de bedragen die royals ontvangen van hun eigen staat, vaak is het deels belastinggeld dat door burgers wordt afgedragen. Ook in Nederland ontvangen de royals staatstoelagen. Zo was er in 2020 nog eventjes ‘ophef’ over de hoogte van het bedrag dat Amalia zou gaan ontvangen in 2021. Royalty-hoofdredacteur Marc van der Linden schreef er deze column over.

7. Corps-de-logis: doorgaans de chiquere benaming voor de belangrijkste ontvangstvertrekken in een paleis. Vaak het centrale deel van het paleis ook.

8. Koninklijke onschendbaarheid: sinds 1848 in onze Nederlandse wet aangepast, want daarvóór was een vorst daadwerkelijk en absoluut onschendbaar. Hij of zij kon zelfs een misdaad begaan en er in principe mee wegkomen. Het komt er – tegenwoordig – op neer dat niet de koning , maar de ministers verantwoordelijk zijn voor beslissingen die het hele land aangaan. En een koning geen politieke verwijten kan worden gemaakt. Maar grappig genoeg schept de wet al jaren onduidelijkheid en weten zelfs ministers en menig koning niet exact hoe de wet in de praktijk geïnterpreteerd kan worden.

9. Ridderorde: een onderscheiding voor exceptionele inzet of verdiensten, in Nederland onderverdeeld in militaire en civiele ridderorden. Als we spreken van lintjes en de ‘lintjesregen’, gaat dit ook om ridderorden. En onze koning is Grootmeester van de ridderorden. Toch deelt hij de meeste orden niet zelf uit. In de praktijk wordt dit vaak door burgemeesters gedaan, zeker in het geval van de civiele orden. De oudste en hoogste militaire ridderode is de Willems-orde. ‘Verleend voor daden die getuigen van Moed, Beleid en Trouw’. Hierbinnen bestaan trouwens ook weer verschillende klassen.

LEES OOK:

PostNL bevestigt: Máxima krijgt speciale zegel in mei

Meer lezen over royals? Bestel snel uw digitale versie van Royalty.

Beeld: ANP, Wikipedia