Hoe een apenbeet een koning velde
14 januari 2023
Het korte en tragische bestaan van de Griekse monarchie.
Afgelopen week overleed de laatste Griekse koning, Constantijn II. Erfgenaam van een kroon die niemand ooit goed paste. De kansen dat hij wordt opgevolgd zijn uitermate klein, daarvoor is er teveel gebeurd waar hij ook zelf de hand in heeft gehad.
Het Griekse volk stemde in 1974 per referendum over het afschaffen van de monarchie, waardoor Griekenland definitief een republiek werd. Constantijn ging in ballingschap in Londen, en toen hij in 1993 met vakantie ging in Griekenland bleek dat de stemming noch steeds zeer tegen hem was. De Griekse regering nam terstond de paspoorten en eigendommen van de koninklijke familie af, die sindsdien niet eens meer Grieks is.
Constantijns vader prins Paul was lid van het Deense huis van Glücksburg, dat in 1863 de Griekse troon besteeg. Tot de harten van de Grieken wisten ze echter nooit door te dringen, maar ook in eigen kring ging het niet geweldig.
Eén koning werd vermoord, één trad tweemaal af, één was het land ontvlucht en een vierde stierf nadat hij in zijn been was gebeten door het aapje van zijn tuinman. Chirurgen weigerden het door gangreen aangetaste been te opereren omdat het ‘koninklijk’ was.
Toen Constantijn werd geboren, was Griekenland verwikkeld in een bittere strijd met de fascisten van Mussolini, waardoor hij op jonge leeftijd werd geëvacueerd naar Kreta. Toen de Duitsers arriveerden, moest de koninklijke familie opnieuw vluchten, eerst naar Egypte en daarna naar Zuid-Afrika.
De Griekse monarchie werd door de geallieerden hersteld in 1946 en prins Paul volgde de troon op na de dood van koning George II het jaar daarop. Tijdens de burgeroorlog die was uitgebroken en de daaropvolgende onderdrukking werd de macht van de koninklijke familie door veel Grieken gezien als gebaseerd een deal met de CIA.
Verliefd
Constantijn besteeg de troon na de dood van zijn vader in 1964 en trouwde zes maanden later met zijn nicht, de 18-jarige prinses Anne-Marie van Denemarken, op wie hij verliefd was geworden toen zij nog maar 15 was.
Intussen was het weer raak in Griekenland, en na een lange periode van grote onrustu pleegden in 1967 officieren van het leger een staatsgreep.
Constantijn oordeelde dat hun acties onaanvaardbaar waren. Maar toen de stafchef van de marine daarna zijn troepen aan Constantijn aanbood om de staatsgreep neer te slaan, aarzelde de koning en zei hem niets te doen. Binnen enkele uren ondertekende Constantijn decreten voor de junta en poseerde voor foto’s.
Hij dacht dat zijn uitdrukking – een star gezicht – zijn volk ervan zou overtuigen dat hij onder dwang handelde; maar tussen de even starre gezichten van de junta had het precies het tegenovergestelde effect. Zijn reputatie heeft zich nooit hersteld. Hij probeerde nog wel een tegen-coup, maar die werd verijdeld en de familie verbannen naar Londen.
In 1993 erkende Constantijn formeel het referendum als een onbetwistbaar feit en onderhandelde hij met de regering over een overeenkomst, waarbij hij een deel van zijn bezittingen terugkreeg en het eigendom van het familielandgoed buiten Athene en het koninklijk zomerpaleis op Korfoe veilig stelde.
Het werd echter al snel duidelijk dat hij, zelfs als hij dat zou willen, zich nooit in Griekenland zou kunnen vestigen als de gewone mijnheer Constantine Glücksburg, zoals de Griekse regering hem bleef noemen.
LEES OOK:
LAATSTE KONING VAN GRIEKENLAND OVERLEDEN
Meer lezen over royals? Neem snel een (digitaal) abonnement op Royalty.
Bron: Daily Telegraph
