Throwback: Hoe het geweten van Juliana 4 oorlogsmisdadigers gratie bezorgde
20 juli 2022
Vorstin zadelde Nederland op met levensgroot probleem.
Na de Bevrijding hebben 241 Duitsers in Nederland terecht moeten staan voor hun misdaden tijdens de bezetting. Daaronder de ‘Vier van Breda’ Willi Lages, Ferdinand aus der Fünten, Franz Fischer en Joseph Kotälla, die vast zitten in de koepelgevangenis in Breda.
Het is gespuis van de laagste soort, stuk voor stuk met serieus bloed aan hun handen. Geen wonder dus dat ze alle 4 de doodstraf krijgen. Niet als enige trouwens, iemand als NSB-leider Mussert werd ook terechtgesteld. Terwijl die minder op zijn geweten heeft dan de 4.
Maar dan gebeurt er iets vreemds.
Koningin Juliana, die net haar moeder Wilhelmina is opgevolgd, krijgt last van haar geweten, en wijzigt de straf eigenhandig in levenslang. Een ongehoorde ingreep, maar de regering krijgt slappe knieen en gaat met de beslissing mee.
Dat heeft grote gevolgen. Het pas bevrijde volk is woedend, en organiseert demonstraties en petities.
Onrust
De mannen blijven gevangen zitten in Breda, maar daarmee is het verhaal nog lang niet afgelopen. In mei 1966 wordt Lages ernstig ziek. Minister van Justitie Ivo Samkalden regelt een strafonderbreking waardoor Lages in Duitsland geopereerd kan worden. Tegen alle verwachtingen in wordt hij beter, maar het terughalen van Lages naar Nederland blijkt een illusie. De Duitse grondwet verbiedt uitlevering van eigen onderdanen, waardoor Lages de laatste vijf jaar van zijn leven in vrijheid kan doorbrengen.
Dat zorgt voor nog meer maatschappelijke onrust. De overgebleven 3 kunnen vervroegde vrijlating vergeten. Denkt men.
In 1972 wil minister van Justitie Dries van Agt de 3 gratie te verlenen. Het land raakt diep verdeeld, tegenstanders sturen de minister dreigbrieven, de Kamer debatteert 13 uur over de zaak.
Nadat Kotälla in 1979 overlijdt laat minister Korthals Altes in 1988 medisch onderzoek doen bij de overgebleven 2, wat leidt tot hun vrijlating.
Op 27 januari 1989 worden Fischer en Aus der Fünten als ongewenste vreemdelingen over de grens in Venlo gezet.
LEES OOK:
KONING VERLEENT VEROORDEELDE COCAÏNESMOKKELAAR GRATIE
Meer lezen over royals? Neem snel een (digitaal) abonnement op Royalty.
Bron: NPOKennis
