Op Prinsjesdag slechts vier Oranjes in de Ridderzaal

16 september 2013

Koning Willem-Alexander staat dinsdag voor eerste grote zichtbare ceremoniële klus als nieuw staatshoofd. In de Ridderzaal moet hij de Troonrede voorlezen en alle ogen en oren zullen gericht zijn op zijn presentatie. Koning Willem-Alexander is sinds zijn aantreden onafscheidelijk gebleken van zijn iPad, maar de verwachting is dat hij de Troonrede nog op de traditionele wijze van papier zal voorlezen. Bij andere gelegenheden heeft hij het apparaat al ter hand genomen om daarvan een toespraak voor te lezen.

De iPad ligt in elk geval makkelijker in de hand en ritselt niet. Koningin Beatrix had een speciale techniek ontwikkeld om met haar vingers al bladen voor te sorteren zodat ze bij het voorlezen geen blad zou overslaan en steeds het volgende papier klaar had. Een beeldscherm kent dat probleem niet, al is er de kans dat er te snel wordt doorgescrold.

In de Ridderzaal is de troonswisseling zichtbaar aan de troonzetel. Die heeft een nieuw monogram gekregen. De B voor Beatrix is vervangen door een gestileerde W-A voor haar opvolger. Voor het eerst in meer dan tien jaar staan er ook weer 2 zetels op het podium. Koningin Máxima neemt plaats naast haar echtgenoot zoals in het verleden de prinsen Claus en Bernhard tijdens het voorlezen van de Troonrede ook naast het staatshoofd zaten.

Prins Constantijn

Het in de Ridderzaal aanwezige koninklijk gezelschap is na het aftreden van koningin Beatrix wel uitgedund. Het koningspaar wordt alleen vergezeld door prins Constantijn en prinses Laurentien. Prinses Margriet en prof. mr. Pieter van Vollenhoven zijn er niet meer bij. De twee behoorden tot de trouwste deelnemers aan het jaarlijkse parlementaire ceremonieel. Prinses Margriet heeft sinds zij in 1961 voor het eerst haar opwachting maakte nooit ontbroken en ook Pieter van Vollenhoven heeft na zijn huwelijk met de prinses in 1967 geen enkele keer overgeslagen. Beatrix heeft bijvoorbeeld in 1968, kort voor de geboorte van prins Friso, moeten overslaan.

Strikt genomen hadden Margriet en Pieter nog kunnen komen. De prinses is immers ook na troonswisseling in de lijn van troonopvolging gebleven. Kennelijk is besloten de nieuwe start te markeren met een kleiner koninklijk gezelschap. In 1980 werd de groep op dezelfde manier als aanstaande dinsdag verkleind: koningin Beatrix en prins Claus op het podium, Margriet en Pieter aan de zijkant.

Juliana wilde na haar aftreden in 1980 nog wel eens gaan kijken naar de tocht van de Gouden Koets door de straten van Den Haag. Van Beatrix wordt dat niet verwacht.