Koning opent ‘Mondriaan en Van der Leck’

11 februari 2017

Koning Willem-Alexander heeft zaterdag in het Haagse Gemeentemuseum de expositie 'Piet Mondriaan en Bart van der Leck. De uitvinding van een nieuwe kunst' geopend. De tentoonstelling gaat over de wederzijdse beïnvloeding tussen de kunstenaars. Die situatie legde een basis voor De Stijl.

De koning gaf er ook de officiële aftrap voor een heel feestjaar. In 2017 wordt gevierd dat een eeuw geleden het tijdschrift De Stijl werd opgericht door Theo van Doesburg. Met onder anderen Piet Mondriaan, Bart van der Leck en Gerrit Rietveld vormde hij ook de gelijknamige kunstbeweging. De kunstenaars wilden aansluiten op moderne ontwikkelingen, en dan vooral met eenvoudige vormen en primaire kleuren en verder zwart, wit en grijs. De Stijl is nog steeds van invloed op de kunst, de architectuur en het ontwerpen van nu.

Het is voor het eerst dat er een expositie is over het duo Mondriaan en Van der Leck, dat elkaar in 1916 in Laren ontmoette. Allebei hadden ze al in hun hoofd dat de nieuwe wereld aan nieuwe kunst toe was. Intussen liet ze ze zich door elkaar inspireren: Mondriaan door de kleuren van Van der Leck en Van der Leck weer door het streven van Mondriaan naar abstractie.

Hoewel het contact tussen de artiesten maar tot 1919 duurde, zijn hun experimenten met kleur en abstractie van blijvend kunsthistorisch belang door de aanzet tot De Stijl.

Aan de kennis en geschiedschrijving over De Stijl is volgens directeur Benno Tempel van het Gemeentemuseum nog wel wat toe te voegen, iets wat hij wel deels denkt te kunnen verklaren. "Iedereen kent de karakteristieken, zoals het gebruik van rood, geel en blauw, maar er is geen iconisch werk aan te wijzen." Ook was De Stijl niet echt een groep kunstenaars die tot de romantische verbeelding sprak. "Het was geen beweging die met elkaar in de kroeg zat met een hoop drank erbij, maar het was vooral het tijdschrift. Sommige kunstenaars hebben elkaar zelfs nooit ontmoet."

Zijn museum is met name bekend om zijn collectie Mondriaans. "Die werden deels kort na de oorlog aangekocht, niet alleen uit artistieke overwegingen, maar ook uit maatschappelijke." Het museum wilde een beetje afrekenen met verschillen tussen mensen. "Deze kunst kun je volgen zonder speciale kennis of achtergrond."