Pas het tweede staatsbezoek aan de koning

28 november 2016

Het lijkt erop dat koning Willem-Alexander liever zelf op reis gaat dan dat hij buitenlandse gasten thuis ontvangt. Tegen de negen staatsbezoeken die hij sinds de troonswisseling in 2013 heeft afgelegd staan slechts twee inkomende bezoeken, waarbij de maandag begonnen visite van het Belgische koningspaar is inbegrepen.

Maar de cijfers vertellen niet het hele verhaal. Het eerste inkomende staatsbezoek was dat van de Chinese president Xi Jinping in maart 2014. Dat was een diplomatiek succesjes voor Den Haag. Xi zou toch al komen voor de nucleare top, maar was bereid zijn verblijf op te rekken en er een bliksemstaatsbezoek van een kleine 24 uur aan vast te knopen. Het leidde onder meer tot een uitnodiging aan de koning die vorig jaar prompt afreisde naar China.

Volgens internationaal protocol gaat een nieuw staatshoofd eerst de deur uit. In koninklijke kring houdt dat in dat de kortst regerende monarch – de nieuwkomer – op staatsbezoek gaat bij de oudgediende. Zelfs als het verschil maar een paar maanden is, zoals in het geval van koning Filip die in 2013 drie maanden na het aantreden van Willem-Alexander op de troon kwam in België en volgens de gulden regel nu op staatsbezoek komt in Nederland.

Regel

Met presidenten wordt wat makkelijker afgeweken van de regel door te kijken naar wanneer er voor het laatst een staatsbezoek was uit of naar het betreffende land. Ook kan worden besloten niet te kiezen voor een staatsbezoek, met al zijn min of meer verplichte onderdelen, maar voor de meer flexibelere vorm van een officieel bezoek. Onder anderen de Franse president François Hollande en de Griekse president Prokopis Pavlopoulos kozen daarvoor toen ze naar Den Haag wilden komen.

Dit voorjaar stond ook een staatsbezoek gepland uit Mexico, maar president Enrique Peña Nieto kreeg het enkele weken voor vertrek Spaans benauwd bij de gedachte naar Nederland te moeten en bedacht een uitvlucht om de al een half jaar eerder aangekondigde reis te kunnen afzeggen.

Koningin Beatrix kreeg haar eerste inkomende staatsbezoek pas in 1984, vier jaar na haar aantreden, en haar tweede een jaar later. Wat dat betreft ligt Willem-Alexander voor op schema.