Storm van kritiek om torenhoge kosten koningshuis

6 april 2016

De Noorse koning Harald zal woensdag met lichte hoofdpijn zijn vertrokken naar Italië en ook kroonprins Haakon en kroonprinses Mette-Marit zullen hun vakantievaartocht in Noord-Noorwegen met het Nederlandse koningspaar met enige kopzorgen hebben voortgezet.

Aanleiding is het door Dagbladet aangezwengelde debat over de kosten van de monarchie en de roep om meer openheid over de uitgaven voor het koningshuis. Het is een debat dat Willem-Alexander bekend zal voorkomen omdat het in Nederland een aantal jaren geleden al is gevoerd.

Dagbladet publiceerde deze week een aantal artikelen over de jaarlijkse kosten van het koningshuis en kwam daarbij tot de slotsom dat de uitgaven de afgelopen jaren niet alleen flink zijn gestegen, maar ook veel hoger uitvallen dan aangegeven op de koninklijke begroting. Die bedraagt 24 miljoen euro, maar de werkelijke kosten zijn volgens de krant eerder 48,5 miljoen.

Het grote verschil zit hem in de wijze waarop de kosten zijn ondergebracht. Zo staan de salarissen van de koninklijke adjudanten op de begroting van Defensie, dat ook het koningsschip Norge voor zijn rekening neemt. Staatsbezoeken zijn – net als in Nederland – voor rekening van Buitenlandse Zaken, en onderhoud van de paleizen staat weer op een andere begroting. De beveiligingskosten zijn nergens vermeld maar worden geschat op elf miljoen euro.

Naar aanleiding van de publicaties wordt in het parlement nu gevraagd om meer transparantie over de kosten en het onderbrengen van álle uitgaven onder het koninklijk budget zoals in Nederland om diezelfde redenen ook is gedaan. "Die verandering is snel door te voeren", aldus het uitgesproken republikeinse parlementslid Snorre Valen (SP) tegen de krant. "Op die manier is het makkelijk toegankelijk", vindt ook zijn collega Heidi Nordby Lunde van de Conservatieven.