Huis ten Bosch met bomenpartij en wolkenlucht

31 maart 2015

Het door de Duitse bezetter geroofde schilderij dat nog in het bezit is van het Koninklijk Huis, werd gemaakt door Joris van der Haagen. Het doek Het Haagse bos met gezicht op Paleis Huis ten Bosch is volgens de onderzoekscommissie door koningin Juliana aangeschaft in 1960, zonder dat ze van de herkomstgeschiedenis wist.

Joris Abrahamszoon van der Haagen leefde van 1615 tot 1669 en is vooral bekend door zijn landschapsportretten. Hij werkte met tijdgenoten als Paulus Potter (De stier van Potter) en de Rotterdamse koopman en schilder Ludolf de Jongh. Van der Haagen groeide op in Arnhem en verhuisde op 24-jarige leeftijd naar Den Haag, waar hij naam maakte bij het Haagse schildersgilde.

Het Rijksmuseum in Amsterdam heeft een aantal werken van Van der Haagen in de collectie, waaronder Landschap met baders, Gezicht op de Elter Berg en Landschap met visser en kruisnet.

Wolkenhemel

Het schilderij Het Haagse Bos met gezicht op Paleis Huis ten Bosch toont een serie bomen met op de achtergrond het paleis onder een fraaie wolkenhemel. Het doek moest in 1942 door een Joodse verzamelaar worden afgestaan aan de roofinstantie Lippmann, Rosenthal & Co in Amsterdam. Na omzwervingen kwam het na de oorlog terecht bij een Nederlandse kunsthandel waar koningin Juliana het in 1960 kocht.

De commissie verrichtte het onderzoek in opdracht van koning Willem-Alexander en koningin Máxima. Doel was vast te stellen of er kunstwerken in de collectie van de koninklijke familie zijn die zijn verkregen door roof, confiscatie, gedwongen verkoop of andere verdachte omstandigheden. Het gaat daarbij om de periode van het begin van het naziregime in Duitsland in 1933 tot en met het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945.